سرویس ایران جوان آنلاین: چند سالی بود که می‌شنیدیم فرش دستباف استان زنجان به‌رغم همه تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها از جایگاه مطلوب خود دور است و نتوانسته در زمینه صادرات به وضعیت قابل قبولی دست یابد. در آن روز‌ها می‌شنیدیم فرش‌های تولید شده، چون نقشه‌ها و طرح‌های بومی استان را نداشته به نام استان‌های دیگر صادر می‌شود و این امر باعث شده صادرات فرش زنجان آن طور که باید مطلوب نباشد. اما اوایل امسال رئیس اداره فرش سازمان صنعت و معدن و تجارت استان زنجان از هدف‌گذاری برای صادرات فرش دستباف این استان تا ۱۲ میلیون دلار خبر داد و حالا مدیر اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان از رشد ۱۱ درصدی صادرات فرش دستباف زنجان خبر می‌دهد.
فرش امروز به عنوان یک هنر و یک صنعت مورد توجه قرار دارد و دست‌اندرکاران در قالب‌های مختلف به تحلیل جایگاه فرش می‌پردازند. در کنار جنبه هنری فرش، جایگاه صنعتی و اقتصادی این هنر دستی مطرح است به گونه‌ای که امروز سهم مهمی از صادرات ایران را فرش تشکیل می‌دهد. به‌رغم وجود طرح‌ها و نقش‌های مختلف در زمینه صنعت فرش ماشینی فرش دستباف همواره از صنعت و بازار فرش ماشینی پیش بوده است و هرگز فرش ماشینی نتوانسته رقیبی برای صنعت فرش دستباف محسوب شود. در این میان فرش دستباف در زنجان جایگاه بالایی دارد هرچند فرش دستباف این استان در سطح ملی و عرصه صادراتی به دلیل صادر شدن به نام استان‌های دیگر نام و نشانی ندارد ولی صنعت فرش بافی زنجان با توجه به برخوردار بودن از پتانسیل بالا فرآیند مطلوبی را در زمینه توسعه سهم صادراتی استان داشته باشد.
رشد ۱۱ درصدی صادرات
روز گذشته مدیر اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان از رشد ۱۱ درصدی صادرات فرش دستباف زنجان خبر داد. سیدمحسن جعفری با بیان اینکه صادرات فرش زنجان به ارزش ۹ میلیون و ۸۵۵ دلار از ابتدای سال تاکنون انجام شده و بر اساس برآورد‌های انجام شده، در آینده با کاهش صادرات فرش مواجه خواهیم شد، گفت: «در حال حاضر روند صادرات فرش دستباف در استان زنجان صعودی بوده و میزان صادرات فرش در مدت مشابه سال گذشته ۸ میلیون و ۷۷۲ هزار دلار بوده است.» این مسئول با بیان اینکه با توجه به شرایط موجود پیش‌بینی می‌شود در آینده با کاهش صادرات فرش در استان مواجه خواهیم شد، تصریح کرد: «یکی از دلایلی که منجر به کاهش صادرات فرش می‌شود، پیمان‌سپاری ارزی بوده و تولیدکنندگان با مشکلات دیگری از جمله مواد اولیه نیز مواجه هستند. از طرفی تحریم‌ها نیز بر صادرات فرش تأثیر منفی گذاشته است.»
فرشبافان و گره کور بیمه‌ها
چند ماه پیش بود که رئیس اداره فرش سازمان صنعت و معدن و تجارت استان زنجان از هدف‌گذاری برای صادرات فرش دستباف این استان تا ۱۲ میلیون دلار خبر داده و اعلام کرده بود: «طی چهار ماهه سال‌جاری میزان صادرات فرش دستباف استان ۳ میلیون و ۷۸۵ هزار دلار بوده است.»
محسن جعفری با بیان اینکه طی سال گذشته در همین بازه زمانی میزان صادرات فرش استان ۳ میلیون و ۸۸۰ هزار دلار بوده که در سال‌جاری سه درصد کاهش صادرات فرش دستباف استان بوده است، گفت: «فرش استان زنجان به کشور‌های خلیج‌فارس، آلمان، کانادا، روسیه، لبنان، ایتالیا، برزیل، فرانسه و انگلیس صادر می‌شود. البته در سال‌های گذشته فرش استان به کشور امریکا هم صادر می‌شد که متأسفانه این امر محقق نمی‌شود.»
زنجان ۶۰ هزار بافنده قالی دارد که بر اساس نظارت‌های انجام شده توسط سازمان تأمین اجتماعی تعداد بیمه شدگان به ۲۱ هزار نفر رسیده ولی براساس آخرین سرشماری تنها ۱۴ هزار نفر بیمه شده فرش هستند. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان در این باره معتقد است: «تأمین اجتماعی افرادی را که شغلشان قالی‌بافی نبوده حذف کرده است و باز بر نظارت ویژه خود تأکید جدی دارد و براساس بخشنامه سهمیه استان ۱۰ هزار تا ۱۱ هزار نفر بیمه شده قالی‌بافی است.»
ناصر فغفوری با بیان اینکه دوره‌های آموزشی برای تولید کنندگان در دستور کار است، می‌گوید: «سازمان صنعت برنامه‌ریزی لازم برای برگزاری این دوره‌ها را دارد تا نقشه فرش متعلق به خود استان در فرش‌های تولیدی به کار گرفته شود و شناسنامه نقشه ثبت شده به نام خود استان باشد و دیگر مشکلی در صادرات فرش نخواهیم داشت.»
این مسئول هنوز هم بر این باور است که فرش دستبافی که تولید استان زنجان است به علت نبود نقشه ثبت شده با نقشه و طرح استان‌های دیگر بافته و تولید می‌شود و این مشکل اساسی صنعت فرش استان زنجان است.
